Đa số những sinh viên ở Mỹ ra trường thường có vài kinh nghiệm thực tập lận lưng, đặc biệt là sinh viên ngành Software Engineer. Khác với nhiều ngành khác thường thực tập không công, lương thấp, làm những công việc mà nhiều người thường giễu là bưng cà phê, sinh viên ngành CNTT ở Mỹ thường được trả lương rất cao ngay cả khi đi thực tập. Với kinh nghiệm 2 năm đi thực tập, sau đây là kinh nghiệm trầy trật đi phỏng vấn của tui ở Mỹ.
Nộp Đơn
Nhiều người Việt Nam hay có màn kháo nhau người này giỏi, người kia giỏi vừa ra trường đã có công ty “mời” làm liền. Xin thưa rằng không hề có chuyện “mời” làm liền, dù có trường chuyên lớp chọn cỡ nào. Bản thân tui đi học UC Berkeley, trường hàng đầu về Computer Science, với đa số sinh viên làm việc cho những công ty tech hàng đầu thế giới như Facebook, Google, Microsoft, v.v, với số điểm hàng top, chẳng công ty nào biết tui nếu như tui không nộp đơn! Tiếng tăm bạn có tới đâu thì chỉ vòng quanh trường, chứ công ty lớn thiếu cha gì nhân tài mà phải biết đến tên đứa sinh viên như tui.
Bởi dzị, năm thứ ba ở UC Berkeley, tui bắt đâu “rải” đơn xin phỏng vấn. Với kinh nghiệm install Windows cho công ty cậu tui và vài games tui làm chơi hùi còn mài đít ở trường Nguyễn Du, cộng với vài thành tích thi Chuyên Tin và đứng đầu vài cuộc thi ở trường UC Berkeley, tui ghi đại vào resume (đơn xin việc) rồi đi tới Hội chợ việc làm của trường nộp đơn.
Năm 2011, thời điểm kinh tế Mỹ lụn bại, rất ít công ty Tech tới Hội chợ việc làm của trường Berkeley. Chỉ một năm trước đây, lần đầu tiên trong lịch sử trường UC Berkeley không một cty nào tới Hội Chợ Việc Làm. Đơn xin việc tui gửi tới cả trăm công ty, từ startup tới tập đoàn lớn, không một câu trả lời sau vài tháng…
Khó hiểu, tui đưa resume cho đứa bạn Mỹ kêu nó đọc coi sao. Nó đọc một hơi rồi phán resume tui toàn sai lỗi ngữ pháp, viết nhăn viết cuội không có rõ ràng. Sau khi sửa năm lần bảy lượt, tui đưa thêm vài người bạn coi và tiếp tục chỉnh sửa. Sau đó tui gửi lại cho những công ty tui đã từng gửi. Kì lạ thay, vài ngày sau, tui bắt đầu nhận được email mời đi phỏng vấn vòng… gửi xe của một số công ty startup.
Vòng gửi xe
Thường những vòng này phỏng vấn qua điện thoại bởi recruiter (người săn đầu người) hoặc kĩ sư. Những người này thường đọc qua resume của bạn, rùi bắt đầu hỏi những câu hỏi liên quan tới resume. Vì thiếu kinh nghiệm, tui bỏ vào resume những dự án tui học ở trường như Cloud, Data center, v.v mà không có nhiều hiểu biết về nó. Thế là một vài kĩ sư chuyên làm về Distributed System hoặc Data như Box và Dropbox ngoáy tui về những chuyên ngành nì. Và đương nhiên là tui rớt thẳng cẳng vài công ty vì tội “khai man” trong resume. Rút kinh nghiệm, tui xóa bớt vài dự án tui không dám chắc ăn ra khỏi resume để khỏi bị grilled (nôm na là “nướng”).
Vòng code qua điện thoại
Sau khi qua màn gửi xe, tui được một số công ty hẹn tiếp đi phỏng vấn lập trình qua điện thoại. Thường họ sẽ gọi vào thời gian hẹn trước, đưa link tới trang web mà họ có thể thấy mình lập trình trực tiếp và đặt vấn đề xem mình trả lời được không. Đối với sinh viên, họ thường hỏi những câu liên quan tới Tree (cây), Graph, giải thuật (algorithm) như Dynamic Programming, và xem mình giải có tốt không trong thời gian khoảng 30-45 phút.
Với một đứa tối ngày im im ngồi code như tui, nói chiện với người khác đã khó khăn, bi giờ tui phải vừa nói ra suy nghĩ của tui, vừa code với người lạ hoắc qua điện thoại. Hơi bị khớp nên đương nhiên là tui cũng rớt vài công ty 😀
Vòng onsite
Qua được vòng gửi xe và phỏng vấn điện thoại, bạn sẽ có dịp được bay tới những công ty tech để phỏng vấn tại văn phòng của những công ty này. Nếu như công ty không gần, họ sẽ mua vé máy bay và cho ở khách sạn mắc tiền như Microsoft, Amazon, Intel và Boeing mà tui từng được phỏng vấn!
Ở những vòng này, bạn sẽ bị “nướng” bởi 4-6 kĩ sư ở đây. Với mỗi kĩ sư, bạn sẽ phải giải quyết vấn đề hóc búa trong vòng khoảng 45′ đến 1h, trước bảng trắng để họ quan sát xem bạn suy nghĩ, cách tìm kiếm cách giải quyết và lập trình như thế nào mà không có sách vở hay internet gì hết.
Sau khi phỏng vấn, những cty này sẽ cho bạn ra về và hứa sẽ trả lời lúc nào. Nếu như may mắn, bạn sẽ nhận được email hay điện thoại là bạn đã được nhận và số tiền bi nhiêu (ví dụ như Microsoft thì khoảng $5-6K/tháng cho thực tập viên). Nếu bạn đang có nhiều offer (lời mời), thì bạn có thể làm cao, đòi trả cao hơn. Nếu như xui, bạn sẽ nhận được email từ chối, chúc may mắn lần sau. Đừng lo nếu như bạn rớt vì bạn có thể dễ dàng xin phỏng vấn sau vài tháng, những công ty tech thường rất mau quên, trừ khi bạn gây ấn tượng xấu không ai muốn mướn.
Tóm lại
Những gì tui kể ở trên là kinh nghiệm chung chung tui có được lúc xin thực tập ở những công ty Tech của Mỹ. Ở những bài sau, tui sẽ viết rõ hơn về từng công ty như Google, Microsoft, Intel, và Boeing.
No Comments